KİLİS YÖRESİNİN KÜLTÜR ALTYAPISI

Mezopotamya’dan Filistin’e kadar uzanan Bereketli Hilal / Verimli Hilal (Fertile Crescent) Bölgesi’nin kuzeybatı kısmında yer alan Kilis ve yöresi; aynı zamanında Küçük Asya’yı Ön Asya’ya bağlayan yollardan biri üzerindedir.

Arkeobotanik araştırmalarına göre buğday, arpa, zeytin, üzüm gibi yeme içme kültürüyle ilgili tarımsal ürünlerin kültüre edildiği topraklar olan “ Verimli Hilal Bölgesi” aynı zamanda neolitik, kalkolitik kültür katmanlarının (Tell Halaf / Tel Halaf / Halaf ve Tel-el Obeyd Kültürleri) da yayılımı alanı içerisindedir.

Kilis’te Yapılan Arkeolojik Çalışmalar

Kilis ve yöresinde 1968 yılında başlayan arkeolojik incelemeler 1987, 1988 yıllarında arkeolojik yüzey araştırmalarına, 1989’da da arkeolojik kazı çalışmalarına dönüşmüştür.

T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Hacettepe Üniversitesi parasal destekleriyle sürdürülen bu çalışmalara Alman Arkeoloji Enstitüsü, İngiliz Arkeoloji Enstitüsü, T.C.Kilis Valiliği ve Kilis Belediyesi de katkı sağlamıştır.

2000-2003 yıllarında gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında bölgede toplam 147 adet arkeolojik merkez (62 höyük, 8 tepe yerleşmesi, 22 yamaç yerleşmesi, 16 düz mekan, 11 kale, 17 paleolitik buluntu, 6 kaya oyuğu mezarı, 6 mezarlık, 3 doğal mağara, 2 kireçtaşı ocağı, 1 su kanalı, 1 su kemeri) saptanmıştır.

Yüzey araştırmalarında 39 Geç Kalkolitik Çağ, 47 Eski Tunç Çağı, 38 Orta Tunç Çağı, 39 Geç Tunç Çağı, 40 Demir Çağı yerleşimi belirlenmiştir.

Bugüne kadar yapılan tüm arkeolojik çalışmalara göre yörede Geç Kalkolitik Dönem’den (M.Ö:3500 - 3000) Roma İmparatorluğu Dönemi’ne kadar (30 - 395) süren stratigrafik bir süreklilik söz konusudur.

Tarihsel ve Etkinsel (Kültürel) Değerler

Kilis ili turizm potansiyelini oluşturan temel öğe, ilin sahip olduğu “tarihsel ve kültürel mirastır.”

İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü olarak yaptığımız bu saptamadan hareketle 2006 yılı Turizm Haftası’nda “Tarih ve Kültür Kenti, KİLİS” sözünü, savsöz olarak benimsedik.

İlde biri arkeolojik diğeri kentsel olmak üzere iki tane “SİT” alanı ve toplam “290” adet tescilli taşınmaz kültür varlığı vardır.

Bu mirastan günümüze kadar ulaşanların başında geçmişin yerleşim birimi olan “höyükler” gelmektedir.